Part 3 - Tình yêu qua góc
nhìn thực tế mà phũ phàng.
Về bản chất, thì chung thủy có 2
mặt: cảm xúc và đạo đức.
Còn về độ chung thủy. Chung thủy sẽ
phụ thuộc vào 3 yếu tố. Ngoài 2 yếu tố trên, còn 1 yếu tố nữa là bạn thuộc nhóm
người nào. Mình chia làm 3 nhóm người và lần lượt sẽ phân tích.
Trước hết nói về 2 mặt của chung
thủy.
- Mặt cảm xúc: Nói
về cảm xúc, tức là ta phải có cảm xúc ở mức độ nào đó với đối tượng (người yêu,
vợ chồng) thì mới bàn được. Khi đã có 1 cảm xúc đủ lớn với 1 người, ta sẽ có xu
hướng muốn gắn bó, duy trì nguồn cảm xúc đó. Vì vậy khi có 1 nguồn cảm xúc khác
đến (người khác tán, gặp gỡ, có tình ý với mình). Thì bản năng tự nhiên ta sẽ
cố tránh đi, hoặc không tránh thì cũng cố không nảy sinh tình cảm với người
khác nữa.
Xét về mặt cảm xúc, thì đây là 1 sự
hi sinh. Hi sinh những cảm xúc mới, hi sinh những thứ có thể tốt hơn, để duy
trì cảm xúc quen thuộc, duy trì quan hệ với người yêu, vợ chồng của mình. Không
dám có cảm tình với người khác, vì sợ mất đi nguồn cảm xúc chính của
mình.
Nhưng đó là trường hợp ta đang có
cảm xúc, đang yêu đối tượng của ta. Chứ nếu ta đã bớt yêu, không yêu nữa, thì
mặt này của chung thủy sẽ mất đi.
- Mặt đạo đức: hay
nói khác đi là giáo dục. Một con người từ nhỏ đến lớn sẽ được cha mẹ, xã hội
liên tục giáo dục, “nhồi sọ” các tư tưởng về chung thủy, về không được phản
bội. Thậm chí những tư tưởng nặng nề thì chồng chết phải thờ chồng cả đời chứ
không lấy ai khác. Xã hội tôn vinh điều đó, và chỉ trích nặng nề những người
làm trái. Vì vậy nên từ bé đến lớn, con người sẽ bị ám ảnh nặng, không dám bỏ,
không dám chia tay. Thậm chí khi cảm xúc đã nhạt, thì cố hình dung lại những kỉ
niệm cũ, cố tìm lý do để ở bên nhau. Lúc này sự chung thủy thể hiện rõ chính là
biểu hiện của sự ràng buộc mà đôi bên đã cam kết trước đây (làm người yêu, làm
vợ chồng).
Vì vậy nếu đạo đức, giáo dục khác
đi, thì dĩ nhiên sự chung thủy cũng sẽ khác đi nhiều.
+ Xã hội phong kiến: trai nhiều vợ
là bình thường.
+ bộ tộc Mosuo tại tỉnh Vân
Nam và Tứ Xuyên (Trung Quốc): Phụ nữ có thể qua đêm với bất cứ người đàn ông
nào mà họ muốn.
+ Với những người theo thiên chúa
giáo, họ được học giáo lý hôn nhân, được dạy lễ nghĩa vợ chồng từ bé, nên
chuyện chia tay ly hôn rất hiếm.
v.v…
Vì vậy những người tôn sùng tình
yêu nhưng cũng tôn sùng sự chung thủy, vô hình chung sẽ tự mâu thuẫn với bản
thân. Nếu họ tôn sùng bản thân, thì khi hết cảm xúc rồi, không có lý do gì để
chung thủy nữa, ta phải đi đến với người ta yêu hơn, thích hơn chứ. Còn nếu cứ
chung thủy thì sẽ sống trái với cảm xúc bản thân. Vì vậy bạn chỉ chọn 1 trong 2
thôi: tôn sùng tình yêu, hoặc tôn sùng sự chung thủy.
Tôn sùng cái nào cũng có cái hay
cái dở. Tôn sùng sự chung thủy chưa chắc đã khổ đau khó chịu hơn tôn sùng tình
yêu. Vì họ được xã hội ủng hộ, họ tránh được những cảm xúc xấu do xã hội đặt
ra. Và đôi khi còn tự hào nữa.
Nhưng ngoài 2 điều trên, còn 1 điều
nữa, đó là con người. Mình chia làm 3 nhóm người.
1. Nhóm “lý thuyết”:
nhóm này khá thụ động, xã hội bảo thế nào mình nghe thế ấy. Cũng chính vì vậy
họ thụ động trong cả việc tiếp nhận và làm chủ tình yêu. Người ta bảo tặng
socola là lãng mạn, thì họ cũng cảm thấy lãng mạn. Người ta bảo phải viết văn
viết thơ mới thể hiện được tình yêu, thì người tán cũng cố viết văn thơ, mà
người nhận thì cho rằng nhận thơ là tình cảm lắm.
Cảm xúc của họ cũng do đó mà tăng
lên. Nhưng tăng lên theo kiểu “lý thuyết”. Tức là được truyền bá cái gì, được
tai nghe mắt thấy cái gì rồi. Thì giờ lặp lại với mình, họ thấy vui thích, tình
cảm. Vậy thôi.
Mà lý thuyết, bao giờ chẳng màu mè
hoa mỹ và đầy “ảo tưởng”. Nên những người này, dù người yêu có nghèo khổ, họ
vẫn cứ yêu hết lòng, thậm chí xem đó là sự tự hào nữa.
2. Nhóm “cân bằng”:
tức là những người cân bằng được lý thuyết và thực hành, cảm xúc và lý trí. Họ
vẫn có độ lý thuyết nhất định, nhưng không phải lúc nào cũng theo. Vẫn có những
lúc tự do theo bản năng, không theo nguyên lý nào hết.
Vì có độ lý trí, bản năng, nên họ
vẫn để những điều kiện thực tế tác động vào: ví dụ người hôn phối phải có điều
kiện, phải tài năng, phải xinh mức độ nào đó mới đủ, cuộc sống phải ổn định.
Nhưng cũng vì có độ cảm xúc, lý
thuyết. Nên sau khi làm người yêu, làm vợ chồng, nếu cuộc sống không như họ
tưởng tượng, có khổ, vất vả, thì họ vẫn chịu khó chịu đựng.
3. Nhóm “bản năng”: Họ
tôn sùng cảm xúc bản năng, tình yêu bản năng, vì vậy nên gái yêu tài (tình) và
trai yêu sắc, tức là độ thực dụng cao. Họ chọn những người đẹp trai, xinh
gái. Họ chọn người những giàu có, có thể mang lại cho họ sự ổn định. Thì với
họ, những chuyện lãng mạn màu mè, kể ra cũng hay đó, nhưng không quá quan trọng
với họ. Có cũng được mà không có cũng chẳng sao.
Với những người này, độ bất chấp
của họ khá cao. Họ có thể bỏ người yêu để đến với người yêu mới nếu cảm xúc tốt
hơn, mới hơn. Tôn sùng cảm xúc.
Với chuyện vợ chồng, có thể sẽ
không đến mức ấy, nhưng họ cần sự ổn định trong cuộc sống. Nếu vợ chồng không
đảm bảo được cho họ (sự ổn định, vật chất) thì họ có thể bỏ đi chứ không ngại
chuyện xã hội định kiến.
Với những người cực đoan hơn, bất
chấp hơn. Thì hết yêu là họ đã bỏ đi rồi. Hoặc thấy anh khác giàu hơn, cô khác
trẻ đẹp hơn, là đã bỏ vợ bỏ chồng rồi, dù vợ và chồng hiện tại đang không vấn
đề gì.
Tuy nhiên có 1 điều cực kì buồn cười
và thú vị là, nhóm 3 mới chính là những người SÁNG TÁC ra những câu chuyện,
những văn thơ, những hành động lãng mạn nhất. Vì họ là những người bản năng,
tôn sùng tình cảm bản năng, dễ có cảm xúc mạnh. Nên họ với dễ xuất thần nghĩ ra
những thứ để tôn vinh tình yêu lên. Và dĩ nhiên, để tôn vinh tình yêu, bao giờ
cũng kèm theo tôn vinh sự chung thủy. Vì sự chung thủy đem lại cho đối tượng
mình tán sự an tâm hơn.
Và nhóm 1 lại là những người học
theo, làm theo, bị ám ảnh bởi những thứ đó. Họ ngưỡng mộ những người nhóm 3, mà
không biết rằng, nhóm 3 mới là nhóm kém chung thủy nhất.
Nhóm 3 do vậy cũng nhiều biến động
nội tâm, biến động trong tình cảm. Họ hay khó chịu vì chuyện tình cảm hơn là
chuyện xã hội. Còn nhóm 1, thì lại hay bị khó chịu vì chuyện xã hội nhiều hơn
chuyện tình cảm.
Nếu bạn thuộc nhóm 3, nên tôn sùng
tình yêu, tôn sùng tình yêu thì bất chấp thiên hạ, bất chấp xung quanh.
Nếu bạn thuộc nhóm 1, thì nên tôn
sùng sự chung thủy thôi. Tuy không sống hết mình với tình yêu, nhưng bạn vẫn cứ
sống tốt.